Χαρακτηριστικά Νόσου

Η σιαλίδωση (mucolipidosis type I; ML I) είναι σπάνια κληρονομική νόσος θησαυρισμού, χαρακτηριζόμενη από κλινικά και ιστολογικά ευρήματα παρόμοια με τα παρατηρούμενα στις βλεννοπολυσακχαριδώσεις και τις σφιγγολιπιδώσεις. Κλινικά, χαρακτηρίζεται από εκδηλώσεις τύπου Hurler:

• συγκάμψεις των αρθρώσεων
• βραχυκορμία και βραχυσωμία
• πολλαπλή δυσόστωση (ανωμαλίες σπονδύλων, υποπλασία οδοντοειδούς απόφυσης και λαγονίων, βλαισό ισχίο και παραμόρφωση των επιφύσεων των μηριαίων κεφαλών)
• νευρολογικές διαταραχές (μέτρια, αλλά προοδευτική διανοητική καθυστέρηση, παρεγκεφαλιδικά σημεία, περιφερική νευροπάθεια, μυοκλονικές αναπηδήσεις, τρόμος)

Οι ασθενείς με ML I έχουν μεμονωμένη ανεπάρκεια της α-Ν-ακετυλνευριμινιδάσης (σιαλιδάσης) στα λευκά αιμοσφαίρια και τους καλλιεργημένους ινοβλάστες και άθροιση σιαλο-ολιγοσακκχαριδών σε διάφορους ιστούς και όργανα του σώματος και αυξημένη αποβολή τους από τα ούρα.

Τύποι  Σιαλίδωσης

Ανάλογα με την ύπαρξη ή απουσία δυσμορφικών και άλλων σωματικών εκδηλώσεων, η σιαλίδωση μπορεί να διακριθεί σε 2 μεγάλους κλινικούς φαινότυπους: 

• Σιαλίδωση τύπου I (νεανικός)
• Σιαλίδωση τύπου II (βρεφικός). Διακρίνεται σε 3 υποτύπους:
  • Συγγενής
  • Βρεφικός 
  • Νεανικός 

Ο συγγενής και ο βρεφικός τύπος είναι αποτέλεσμα ανεπάρκειας της νευραμινιδάσης, ενώ ο νεανικός, τόσο της νευραμινιδάσης, όσο και της β-γαλακτοσιδάσης. Τα προσβληθέντα βρέφη φαίνονται φυσιολογικά στη γέννηση ή έχουν μερικές μόνο από τις εκδηλώσεις της νόσου. 

Πηγές: https://www.e–rheumatology.gr,
https://www.ninds.nih.gov

Η βλεννολιπίδωση II (ML II) είναι μια σπάνια, κληρονομική διαταραχή που είναι προοδευτική στη φύση και επηρεάζει πολλά από τα συστήματα του σώματος. Η βλεννολιπίδωση II είναι επίσης γνωστή ως νόσος των κυττάρων Ι. Η πάθηση ταξινομείται ως διαταραχή λυσοσωμικής αποθήκευσης (LSD). Σε αυτές τις διαταραχές, γενετικές παραλλαγές διαταράσσουν την κανονική δραστηριότητα των λυσοσωμάτων στα ανθρώπινα κύτταρα.

Η βλεννολιπίδωση II προκαλείται από μια μετάλλαξη σε ένα γονίδιο που ονομάζεται GNPTAB, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την ανεπάρκεια του ενζύμου GlcNAc-1-φωσφοτρανσφεράση, την οποία τα λυσοσώματα χρειάζονται για να διασπάσουν σωστά μεγάλα μόρια μέσα στα κύτταρα του σώματος. Αυτή η γενετική πάθηση κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο πρότυπο, που σημαίνει ότι ένα προσβεβλημένο παιδί έχει λάβει ένα ελαττωματικό αντίγραφο του γονιδίου GNPTAB από κάθε έναν από τους γονείς του.

Σημεία & Συμπτώματα

Τα παιδιά που γεννιούνται με βλεννολιπίδωση II είναι συχνά μικρά κατά τη γέννηση. Συχνά έχουν αδύναμο κλάμα και φτωχό μυϊκό τόνο (υποτονία). Ως βρέφη, μεγαλώνουν αργά έως ότου η σωματική τους ανάπτυξη συχνά φτάνει σε οροπέδιο περίπου στην ηλικία των 24 μηνών.

Τα παιδιά με βλεννολιπίδωση ΙΙ μπορεί επίσης να έχουν συμπτώματα όπως:

• καθυστερημένη σωματική ανάπτυξη
• καθυστερημένη γνωστική ανάπτυξη
• καθυστερημένες κινητικές δεξιότητες
• σκελετικές ανωμαλίες
• κοιλιακή ή ομφαλοκήλη
• ανωμαλίες των αρθρώσεων
• διακριτά χαρακτηριστικά του προσώπου (χονδροειδή χαρακτηριστικά προσώπου)

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσουν τα παιδιά με την πάροδο του χρόνου περιλαμβάνουν:

• βραχνή φωνή λόγω ακαμψίας των φωνητικών χορδών
• συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού
• συχνές λοιμώξεις του αυτιού που οδηγούν σε απώλεια ακοής
• υπερβολική ανάπτυξη των ούλων (υπερπλασία των ούλων)

Πηγή: https://www.childrenshospital.org/

Η πολυδυστροφία ψευδο-Hurler (βλεννολιπίδωση τύπου III) είναι μια σπάνια γενετική μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ένα ελαττωματικό ένζυμο γνωστό ως UPD-N-ακετυλογλυκοζαμινο-1-φωσφοτρανσφεράση. Αυτό το ελαττωματικό ένζυμο έχει τελικά ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση ορισμένων σύνθετων υδατανθράκων (βλεννοπολυσακχαρίτες) και λιπαρών ουσιών (βλεννολιπίδια) σε διάφορους ιστούς του σώματος. Τα συμπτώματα αυτής της διαταραχής είναι παρόμοια, αλλά λιγότερο σοβαρά από εκείνα της νόσου των κυττάρων Ι (βλεννολιπίδωση τύπου II) και μπορεί να περιλαμβάνουν προοδευτική δυσκαμψία της άρθρωσης, καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης (σκολίωση) και/ή σκελετικές παραμορφώσεις των χεριών (π.χ. νύχι -χέρια). Οι καθυστερήσεις της ανάπτυξης που συνοδεύονται από επιδείνωση των αρθρώσεων του ισχίου συνήθως αναπτύσσονται σε παιδιά με ψευδο-Hurler πολυδυστροφία. Πρόσθετα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν θόλωση των κερατοειδών των ματιών, ήπια έως μέτρια τραχύτητα των χαρακτηριστικών του προσώπου, ήπια διανοητική αναπηρία, εύκολη κόπωση και/ή καρδιακή νόσο. Η πολυδυστροφία ψευδο-Hurler κληρονομείται ως αυτοσωμικό υπολειπόμενο χαρακτηριστικό.

Αυτή η διαταραχή ανήκει σε μια ομάδα ασθενειών που είναι γνωστές ως διαταραχές λυσοσωμικής αποθήκευσης. Τα λυσοσώματα είναι σωματίδια συνδεδεμένα σε μεμβράνες μέσα στα κύτταρα που διασπούν ορισμένα λίπη και υδατάνθρακες. Τα ελαττωματικά λυσοσωμικά ένζυμα που σχετίζονται με την ψευδο-Hurler πολυδυστροφία οδηγούν στη συσσώρευση ορισμένων λιπαρών ουσιών (βλεννολιπίδια) και ορισμένων σύνθετων υδατανθράκων (βλεννοπολυσακχαρίτες) μέσα στα κύτταρα πολλών ιστών του σώματος

Η πολυδυστροφία ψευδο-Hurler κληρονομείται ως αυτοσωμικό υπολειπόμενο χαρακτηριστικό. Οι γενετικές ασθένειες καθορίζονται από δύο γονίδια, ένα που λαμβάνεται από τον πατέρα και ένα από τη μητέρα.

Σημεία & Συμπτώματα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιδιά με ψευδο-Hurler πολυδυστροφία δεν παρουσιάζουν συμπτώματα μέχρι την ηλικία των 2-4 ετών. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα και ο ρυθμός εξέλιξης μπορεί να διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση, αν και η διαταραχή συχνά προοδεύει αργά.

Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκαμψία των χεριών και των ώμων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν παραμορφώσεις στα χέρια που μοιάζουν με νύχια. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εξελιχθούν και να προκαλέσουν δυσκολία σε συγκεκριμένες εργασίες (π.χ. ντύσιμο). Τελικά, μπορεί να αναπτυχθεί σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι μια νευρολογική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από συμπίεση του μέσου νεύρου, το οποίο διέρχεται μέσω του καρπιαίου σωλήνα μέσα στον καρπό (παγίδευση περιφερικού νεύρου). Τα συμπτώματα αυτής της διαταραχής επηρεάζουν το χέρι και τον καρπό και μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο, μούδιασμα, απώλεια αίσθησης στα άκρα των δακτύλων και/ή ασυνήθιστη αίσθηση όπως κάψιμο ή «καρφίτσες και βελόνες».

Πρόσθετα συμπτώματα που σχετίζονται με την ψευδο-Hurler πολυδυστροφία μπορεί να περιλαμβάνουν πλάγια καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης (σκολίωση), εκφύλιση του ισχίου, αρθρώσεις που είναι μόνιμα στερεωμένες σε κάμψη ή κάμψη (συσπάσεις) και κοντό ανάστημα. Ο προοδευτικός εκφυλισμός των συσπάσεων του ισχίου και της άρθρωσης μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στο περπάτημα ή να αναγκάσει τα προσβεβλημένα άτομα να περπατήσουν με ένα χαρακτηριστικό βηματισμό.

Τα προσβεβλημένα παιδιά μπορεί επίσης να αναπτύξουν χοντρά χαρακτηριστικά του προσώπου, θόλωση (αδιαφάνεια) της επιφάνειας του ματιού (κερατοειδής), ανωμαλίες που επηρεάζουν την πλούσια σε νεύρα μεμβράνη (αμφιβληστροειδής) που καλύπτει τα μάτια (ήπια αμφιβληστροειδοπάθεια) και ακανόνιστη καμπυλότητα του κερατοειδούς (υπερμετρωπικός αστιγματισμός ).

Αν και πολλά παιδιά με ψευδο-Hurler πολυδυστροφία έχουν φυσιολογική νοημοσύνη, μερικά μπορεί να αναπτύξουν ήπια νοητική αναπηρία ή μαθησιακές δυσκολίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα προσβεβλημένα παιδιά αναπτύσσουν αορτική ανεπάρκεια, μια καρδιαγγειακή πάθηση κατά την οποία η αορτική βαλβίδα εξασθενεί εμποδίζοντας το κλείσιμο της βαλβίδας και επιτρέποντας την αντίστροφη ροή αίματος από την κύρια αρτηρία του σώματος (αορτή) σε έναν από τους θαλάμους της καρδιάς (αριστερή κοιλία ). Τα συμπτώματα της αορτικής ανεπάρκειας μπορεί να περιλαμβάνουν αίσθημα παλμών, κόπωση, δύσπνοια και πόνο στο στήθος.

Πληθυσμοί που επηρεάζονται

“Ο επιπολασμός της διαταραχής είναι άγνωστος. ”

Η πολυδυστροφία ψευδο-Hurler προσβάλλει άντρες και γυναίκες σε ίσο αριθμό. Ο επιπολασμός της διαταραχής είναι άγνωστος. Η πολυδυστροφία ψευδο-Hurler συχνά διαγιγνώσκεται εσφαλμένα, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον προσδιορισμό της πραγματικής συχνότητάς της στον γενικό πληθυσμό. Μια εκτίμηση τοποθετεί τη συχνότητα σε 1/1.000.000 γεννήσεις.

Ως ομάδα, οι ασθένειες λυσοσωμικής αποθήκευσης πιστεύεται ότι έχουν μια εκτιμώμενη συχνότητα περίπου 1/5.000 γεννήσεις. Αν και οι μεμονωμένες ασθένειες είναι σπάνιες, η ομάδα μαζί επηρεάζει πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Πηγή:  https://rarediseases.org

Η βλεννολιπίδωση IV είναι μια σπάνια μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από διανοητική αναπηρία. σοβαρή έκπτωση στην απόκτηση δεξιοτήτων που απαιτούν συντονισμό μυϊκών και νοητικών δραστηριοτήτων (ψυχοκινητική καθυστέρηση). μειωμένος μυϊκός τόνος (υποτονία). θόλωση (αδιαφάνεια) του καθαρού τμήματος των ματιών από το οποίο περνά το φως (κερατοειδής). και προοδευτική εκφύλιση της πλούσιας σε νεύρα μεμβράνης που καλύπτει τα μάτια (εκφύλιση του αμφιβληστροειδούς).

Σημεία & Συμπτώματα

Η σοβαρή μορφή της νόσου ονομάζεται τυπική βλεννολιπίδωση IV και η ήπια μορφή ονομάζεται άτυπη βλεννολιπίδωση IV. Περίπου το 95%  των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με αυτή την πάθηση έχουν τη σοβαρή μορφή.

Τα συμπτώματα και τα φυσικά ευρήματα που σχετίζονται με τη βλεννολιπίδωση IV είναι συνήθως εμφανή μέσα σε 3 – 8 μήνες μετά τη γέννηση. Τα πρώτα αναγνωρισμένα συμπτώματα είναι συνήθως θόλωση (αδιαφάνεια) του κερατοειδούς και ανωμαλίες στην κίνηση των ματιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να παραβλεφθούν μέχρι την ηλικία των τριών έως πέντε ετών.

Τα περισσότερα προσβεβλημένα βρέφη εμφανίζουν υποτονία, μέτρια έως σοβαρή διανοητική αναπηρία, καθυστερήσεις στην επίτευξη αναπτυξιακών ορόσημων και/ή σημαντική ψυχοκινητική καθυστέρηση.

Επιπλέον, άτομα με βλεννολιπίδωση IV μπορεί να έχουν ανωμαλίες που επηρεάζουν τα μάτια, συμπεριλαμβανομένων σταυρωτά μάτια (στριβισμός), πρησμένα βλέφαρα, εκφύλιση της πλούσιας σε νεύρα μεμβράνης που καλύπτει τα μάτια (αμφιβληστροειδής) και/ή οπτική βλάβη (αμβλυωπία) σε ένα μάτι που εμφανίζεται δομικά κανονική. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τέτοιες ανωμαλίες των ματιών μπορεί να οδηγήσουν σε μη φυσιολογική ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία) ή/και μυωπία (μυωπία).

Τα άτομα με βλεννολιπίδωση IV αναπτύσσουν σιδηροπενική αναιμία επειδή το στομάχι τους δεν εκκρίνει οξύ. Δεν έχουν διογκωμένα συκώτια ή σπλήνες, σκελετική συμμετοχή ή βλεννοπολυσακχαρίτες στα ούρα.

Οι ασθενείς παρουσιάζουν συσσώρευση ορισμένων λιπαρών ουσιών (λιπίδια) και ορισμένων σύνθετων υδατανθράκων (βλεννοπολυσακχαρίτες) μέσα στα κύτταρα πολλών ιστών του σώματος. Αυτά εμφανίζονται ως μεγάλα κενοτόπια και φθορίζοντα κυστίδια στα κύτταρα των ασθενών.

Πληθυσμοί που επηρεάζονται

Η βλεννολιπίδωση IV επηρεάζει άνδρες και γυναίκες σε ίσο αριθμό. Η διαταραχή εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1974 και από το 2010, 70 περιπτώσεις έχουν αναφερθεί στην ιατρική βιβλιογραφία. Η ακριβής επίπτωση είναι άγνωστη, αλλά εκτιμάται ότι είναι περίπου 1:40.000. Περίπου το 70% αυτών που διαγνώστηκαν είναι Εβραϊκής καταγωγής Ασκενάζι.

Πηγή:   https://rarediseases.org